ikinci kanal harekatı ne demek?
İkinci Kanal Harekâtı (1956)
İkinci Kanal Harekâtı, diğer adıyla Süveyş Krizi, 1956 yılında Mısır'ın Süveyş Kanalı'nı%20millileştirmesi üzerine İngiltere, Fransa ve İsrail'in Mısır'a karşı başlattığı askeri müdahaledir.
Nedenleri:
- Süveyş Kanalı'nın Millileştirilmesi: Mısır Cumhurbaşkanı Cemal%20Abdül%20Nasır'ın, Kanalı işleten Süveyş Kanalı Şirketi'ni millileştirmesi, İngiltere ve Fransa'nın çıkarlarını doğrudan tehdit etti. Bu iki ülke, Kanal'ın işletme gelirlerinden önemli pay almaktaydı.
- Arap Milliyetçiliği: Nasır'ın Arap dünyasında yükselen Arap%20milliyetçiliği'nin sembolü haline gelmesi ve bölgedeki İngiliz etkisini azaltma çabaları, İngiltere'yi rahatsız ediyordu.
- İsrail'in Güvenliği: İsrail, Mısır'ın Kanal'ı kapatması ve bölgedeki gerginlik nedeniyle Süveyş Kanalı ve Sina Yarımadası'ndaki stratejik konumu nedeniyle endişeliydi. Ayrıca, Mısır'ın Filistin Kurtuluş Örgütü'ne (FKÖ) destek vermesi de İsrail için bir tehdit oluşturuyordu.
Gelişimi:
- İsrail, 29 Ekim 1956'da Sina Yarımadası'na girerek harekâtı başlattı.
- İngiltere ve Fransa, İsrail'in ardından Mısır'a ültimatom verdi ve Kanal bölgesine asker çıkardı.
- Mısır ordusu, beklenen direnişi gösteremedi ve İngiliz-Fransız kuvvetleri Kanal bölgesini ele geçirdi.
Sonuçları:
- Uluslararası Tepki: Sovyetler Birliği ve ABD'nin sert tepkisi ve Birleşmiş Milletler'in kınaması üzerine İngiltere, Fransa ve İsrail, askerlerini geri çekmek zorunda kaldı.
- Nasır'ın Zaferi: Harekât, askeri açıdan Mısır'ın yenilgisiyle sonuçlansa da, siyasi olarak Nasır'ın Arap dünyasındaki liderliğini güçlendirdi.
- İngiltere ve Fransa'nın İtibarı Zedelendi: Süveyş Krizi, İngiltere ve Fransa'nın dünya üzerindeki etkisini azalttı ve sömürgecilik döneminin sonunun geldiğini gösterdi.
- BM Barış Gücü: Birleşmiş Milletler, bölgede barışı korumak amacıyla BM%20Barış%20Gücü (UNEF) konuşlandırdı.
Süveyş Krizi, Soğuk Savaş döneminde ABD ve Sovyetler Birliği'nin etkinliğini artırmış ve Ortadoğu'daki dengeleri derinden etkilemiştir.